عایق کاری لوله های آب ساختمان بهترین راهکار برای پیشگیری از هدررفت انرژی و مصرف سوخت اضافی در سیستم تاسیساتی ساختمان است که نه تنها شامل عایق کاری لوله ها بلکه شامل عایق کاری دیگ مرکزی و مخزن حرارتی نیز میشود. با عایق کاری لوله های آب گرم مانع سرد شدن آب شده و از مصرف سوخت اضافی پیشگیری میکنیم و با عایق کاری لوله های سرد مانع از یخ زدگی آب لوله ها در فصل زمستان خواهیم شد. همچنین با صرفه جویی در مصرف آب و سوخت میتوان از هزینه های سرسام آور قبض برق و گاز جلوگیری کرد و مانع از هزینه های اضافی دیگر شد. در این مطلب قصد داریم شما را با تمام مباحث عایق کاری لوله کشی ساختمان و انواع عایق ها آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
مقدمه
عایق کاری یکی از ملزومات در لوله کشی سختمان است زیرا گرمای تولید شده از سیستم حرارت مرکزی باید تنها به محل های مصرف مانند سرویس بهداشتی، حمام آشپزخانه، شوفاژها و … برسد و در طول مسیر تلف نشود. عایق بندی در زمینه های مختلفی مانند ممانعت از نفوذ رطوبت و نم به خانه، کاهش آلودگی صوتی، کاهش اتلاف انرژی و … کاربرد دارد. همچنین عایق ها مهمترین نقش را در کاهش تلفات انرژی از لوله ها، کانال ها و مخازن حرارتی دارند. در ادامه این مطلب با انواع عایق ها آشنا میشوید:
انواع عایق
عایق ها در انواع مختلفی ساخته میشوند که از مهمترین آنها میتوان به عایق های رطوبتی، عایق های حرارتی، عایق هدایت حرارتی، عایق همرفت حرارتی و عایق تششعی اشاره کرد. برای لوله های آب نیز عايق کاری، عایق نانو پلیمر، عایق های حرارتی و رطوبتی ساخته میشود. پس از معرفی این عایق ها به عایق بندی لوله های فلزی آب نیز خواهیم پرداخت:
کاربرد عایق های رطوبتی
عایق های رطوبتی با پیشگیری از نفوذ نم و رطوبت از یک دیوار به دیوار دیگر نقش مهمی در حفظ تاسیسات ساخمانی دارند. از پرکاربردترین عایق های رطوبتی میتوان به مواد قیراندود شده ای مانند کاغذ، گونی، مواد لاستیکی، پلاستیکی و … اشاره کرد.
عایق های حرارتی
عایق های حرارتی همانطور که از اسمشان پیداست جهت جلوگیری از انتقال و هدررفت حرارت و گرما مورد استفاده قرار میگیرند. با استفاده از این عایق ها میتوان ضریب هدایت حرارتی را به طرز موثری کاهش داده و مانع از اتلاف انرژی و سوخت اضافی شد. عایق های حرارتی موادی مقاوم به گرما هستند که مهمترین کاربردهای آنها شامل عایق بندی لوله ای آب گرم، عایق بندی دیگ موتورخانه، عایق بندی مخازنی مانند آبگرمکن، عایق کردن پکیج ها، کانال ها، کوره های هوای گرم و هواسازها میباشد.
عایق کاری لوله های آب
انواع عایق حرارتی
گرما به سه طریق هدایت، همرفت و تابش منتقل میشود و عایق های حرارتی نیز در سه دسته عایق هدایت حرارتی، عایق همرفتی حرارتی و عایق تششعی ساخته میشوند. در روش هدایتی گرما از طریق تماس اجسام منتقل میشود بنابراین عایق های حرارتی مصالحی مقاوم به گرما هستند که از مهمترین آنها میتوان از پشم شیشه (کاغذی، قيراندودی، آلومينيمی و …) ، پشم سنگ، پشم معدنی، عایق قالبی پیش ساخته و … نام برد. در دو روش دیگر یعنی روش همرفتی و تابش، گرما در یک محیط گازی یا خلاء منتقل میشود و عایق های آنها مناسب با این روش ساخته میشوند. عایق های تششعی مانع از جذب تابش بر روی جسم میشوند و این تابشها را منعکس میکنند. مهمترین عایق های تششعی نیز عبارتند از: عایق پشم شیشه، پشم سنگ و پشم معدنی با روکش آلومینیومی
دیگر عایق ها
عایق ها انواع متنوعی دیگری نیز دارند که از مهمترین آنها میتوان به عایق های پتویی و قطعه ای اشاره کرد. عایق پتویی برای کاری مخازن و لوله ها بسیار مناسب بوده و بیشتر از موادی مانند پشم شیشه، پشم سنگ، پشم چوب، پشم سرباره و پشم حیوانات ساخته میشوند. عایق های قطعه ای نوع دیگری از عایق ها هستند که از پوشش کاغذی تشکیل شده و طول کمتری نسبت به نوع پتویی دارند. عایق های قطعه ای بیشتر برای عایق کاری فاصله بین دیوارها و پشت مصالح کاربرد دارند.
چرا لوله های آب گرم را عایق میکنیم؟
عایق کاری لوله های آب گرم امرزوه یکی از ملزومات در ساختمان سازی است که مانع از کاهش دمای آب شده و در نتیجه در مصرف سوخت و انرژی صرفه جویی میشود. در صورت عدم عایق کاری آب در هنگام هدایت در لوله های آب گرم پس از مدتی سرد شده و ناچار به مصرف بیشتر سوخت خواهیم شد. عایق کاری حرارتی لوله های آب گرم میتواند 2 تا 4 درجه آب را گرم تر نگه داشته و بدون افت به محل های مصرف برساند. این روش مخصوصا در زمانی که فاصله بین مخزن حرارتی و محل مصرف طولانی باشد بسیار اهمیت پیدا میکند. اگر لوله های آب گرم خانه در معرض هوای بسیار سرد قرار داد و یا مصرف آب گرم بالایی دارید باید هر چه زودتر برای عایق کاری لوله ها اقدام نمایید.
نحوه عایق کاری لوله های آب گرم
عایق کاری لوله های آب گرم چه به صورت روکار (بیرون یا داخل ساختمان) ، دفنی یا زیر کف و توکار (داخل کانال، شافت و سقف کاذب) نصب شده باشند امری بسیار مهم و ضروری است. به طور کلی برای عایق کاری لوله های آب باید این مراحل انجام شود: ابتدا سطح لوله های آب از هر گونه ماده خارجی و مصالح دیگرکاملا تمیز شوند و سپس بر روی لوله های سیستم گرم کننده دوبار ضدزنگ زده شود. وقتی ضدزنگ کاملا خشک شد نوبت به عایق کاری لوله های توکار میرسد.
عایق کاری لوله های توکار یا دفنی
برای این کار باید روی لوله ها را با عایق پشم شیشه یا عایق پشم سنگ پتویی پوشاند. برای این کار از عایق های پتویی با روکش کاغذ ( به وسیله اره و متناسب با محیط لوله برش میدهند) استفاده میشود و یا دور لوله را با عایق پشم شیشه ( از سمتی که ورق کاغذ قيراندودی یا کاغذ آلومينيمی نباشد) میپوشانند. سپس یک مفتول گالوانیزه یا عایق به قطر 1 میلی متر بر روی لوله پیچیده میشود.
عایق کاری لوله های روکار
برای این کار معمولا از سه روش استفاده میشود. در روش اول عایق کاری لوله های روکار به همان روش لوله های توکار انجام شده و در نهایت رنگ آمیزی میشوند. در روش دوم پس از تمیز کردن و دو مرتبه ضدزنگ زدن لوله ها باید آنها را با عایق پیش ساخته عایق کرد. عایق های پیش ساخته دارای روکش کاغذی یا آلومنیومی هستند و بیشتر برای عایق کاری لوله های خارج ساختمان کاربرد دارند. در روش سوم از عایق های پیش ساخته فاقد روکش استفاده میشود و سپس روی آنها با ورق آلومینیم یا ورق گالوانیزه پوشانده میشود. برای عایق کردن لوله های آب گرم و برگشت آب گرم مصرفی اگر از جنس گالوانیزه باشند از همین روش ها استفاده میشود اما بر روی آنها ضدزنگ زده نمیشود.
نکات مهم
برای عایق بندی صحیح لوله های آب گرم باید نکات مهمی را رعایت کنید که در ادامه آنها را برای شما شرح داده ایم. اولین نکته که باید بدانید این است که عایق کاری باید برای تمام مسیر لوله کشی و همچنین اتصالات و شیرهای فلکه انجام شود. پیش از شروع عایق کاری میزان عایق مورد نیاز و اندازه لوله ها را به دقت اندازه گیری کنید. برای عایق کاری لوله های آب گرم متصل به آبگرمکن باید عایق حداقل 15 سانت از محل سوخت آبگرمکن فاصله داشته باشد. ضخامت و جنس عایق حرارتی با تفاوت دمای آب لوله ها و دمای محیط و همچنین جنس عایق مورد نظر انتخاب میشود. جنس عایق را نیز باید با توجه به شرایط محیطی و دمای آب گرم لوله انتخاب نمود. بهترین عایق ها برای عایق کاری لوله های آب گرم عایق های پتویی و عایق لوله ای پشم سنگ هستند.
نکات دیگر
یک عایق لوله استاندارد باید مقاومت بالایی در زمان آتش سوزی داشته باشد. هیچگاه روی عایق را با مواد آتش زایی مانند چسب نواری نپوشانید. اگر بخشی از لوله ها از درون دیوار آتش رد میشوند آن قسمت نباید با عایق روکش دار پوشیده شود. لوله کشی باید به گونه ای انجام شود که آسیب به دیوارها وارد نکند و موجب پوسیدگی مصالح نشود. برای عایق کاری لوله های دفنی باید از روغن و نوار پرایمر نیز استفاده کرد. برای عایق کاری لوله های داخل داکت تاسیساتی نیز باید از پشم شیشه با فوم آلومینیوم استفاده کرد.
چه زمانی نیاز به عایق کاری نمیباشد؟
در مواردی نیاز به عایق کاری نمیباشد مثل وسایل و مخازنی که در هنگام ساخت در کارخانه عایق شده اند و یا سیستم هایی که دمای آنها بین 12.5 تا 40 درجه است. برای سیستم هایی که گرم و سرد شدن سیال آنها به وسیله سوخت فسیلی یا الکتریکی صورت میگیرد نیازی به عایق کاری نیست. اگر در دیواره داخلی یا خارجی لوله انتقال گرمایی انجام نمیشود نیازی به عایق کاری نخواهد بود.
لوله های فلزی چگونه عایق کاری میشوند؟
در لوله های فلزی انتقال حرارت بسیار بالاست که در صورت عدم عایق کاری اصولی میزان هدررفت انرژی به شدت افزایش می یابد. اگر عایق کاری لوله های فلزی به درستی انجام نشود موجب پوسیدگی این لوله ها شده و ایجاد هزینه های بیشتر برای شما خواهد شد. پوسیدگی لوله های فلزی منشاء بسیاری از خرابی های سیستم تاسیساتی ماند ترکیدگی لوله و نشتی آن است. برای عایق کردن لوله های فلزی ابتدا باید آنها را پرایمر کرد و در صورت عدم رعایت این نکته لوله ها به تدریج دچار پوسیدگی خواهند شد. اگر لوله های فلزی در بستری آهکی قرار دارند باید هر چه زودتر آنها را عایق کاری کرد زیرا در این شرایط لوله ها به سرعت دچار پوسیدگی میشوند. لوله های فلزی آب گرم را باید با عایق پلاستیکی پوشانید زیرا موجب پوسیدگی این لوله ها میشود.
عایق کاری لوله ها برای فصل سرما
عایق کاری لوله ها نه تنها برای پیشگیری از هدررفت انرژی و حفظ دمای آن انجام میشود بلکه مانع از یخ زدگی لوله های ساختمان در روزهای سرد سال میشود. در فصل زمستان و سرد شدن ناگهانی هوا ممکن است آب در لوله ها منبسط شده و یخ بزند که در این حالت فشار زیادی به لوله وارد میشود و حتی ممکن است موجب ترکیدگی آن شود.
عایق کاری لوله های آب سرد
لوله های آب سرد نیز مانند لوله های اب گرم نیاز به عایق کاری دارند تا گرم نشوند و بر روی آنها شبنم ایجاد نشود. با عایق کاری لوله آب سرد میتوان آب را در دمای زیر 20 درجه نگه داشت. برای این کار باید از عایق هایی با ضریب حرارتی λ برابر با 0.04 W/mK استفاده کرد.
عایق نانو پلیمر
عایق های نانوپلیمری یکی از جدیدترین انواع لوله ها میباشند که در ساخت آنها از فناوری نانو استفاده شده است. این لوله ها در پیشگیری از هدررفت انرژی بسیار موثر بوده و مزایای زیادی دارند. از مهمترین مزایای این لوله ها میتوان به نصب آسان، انعطاف پذیری بالا در گستره دمایی متغیر، عدم پوسته پوسته شدن و ترک خوردن، غیر سمی بودن، مقرون به صرفه بودن، فاقد بود و غیرآتش زا بودن اشاره کرد.
کاربردهای عایق نانو پلیمر
این عایق ها در عایق کاری بخش های مختلف ساختمان مانند سطوح و بام های فلزی و غیرفلزی، بتن، سفال، آسفالت، موزاییک، آردواز و ایزوگام مخصوصا ایزوگام های آسیب دیده و ترک خورده بر اثر تغییرات دمایی کاربرد دارد. عایق های نانوپلیمری برای عایق کردن دیواره ها و کف آشپزخانه، حمام و سرویس های بهداشتی، استخرها، دیواره داخلی مخازن بتنی و فلزی نیز به کار میرود. البته کاربردهای این عایق های مدرن به اینجا ختم نمیشود. برخی دیگر از مهمترین حوزه های کاربرد عایق های نانوپلیمری عبارتند از: عایق کاری بدنه و ستون پل ها در برابر آب و شوره های رسوبی، عایق کاری قطعات فلزی مانند تابلو های برق در برابر نم و زنگ زدگی، عایق کاری سطوح خارجی لوله های آب و گاز بزرگ در برابر زنگ زدگی، عایق کردن دیوارها و کف تونل ها در مقابل نفوذ آب های سطحی و زیرزمینی و …
عایق های نانوپلمیری چه مزایایی دارند؟
این عایق ها بدون نیاز به هیچگونه خرابی نم را برطرف کرده و مانع از نفوذ آب از لوله ها میشوند. با نصب این عایق ها میتوان لوله های فاضلاب را بدون هیچگونه خرابی ترمیم نمود. این عایق ها سازگار با محیط زیست بوده و سطوح را کاملا آب بندی میکنند. نصب سریع و آسان از دیگر مزایای عایق های نانوپلیمری است. از این عایق ها برای عایق کاری استخرها، مخازن و … استفاده میشود.
معرفی عایق الاستومری لوله ای
عایق الاستومری لوله ای یکی از بهترین و جدیدترین انواع عایق هاست که برای عایق سازی لوله های آب گرم و سرد کاربرد ویژه ای پیدا کرده است. این عایق ها در سیستم های گرمایشی و لوله های آب گرم مانع از افت دمای آب شده و در لوله های آب سرد نیز مانع از یخ زدگی میشوند. از دیگر مزایای این عایق ها میتوان به پیشگیری از زنگ زدگی لوله های فلزی و صرفه جویی در مصرف انرژی سیستم های حرارتی و برودتی اشاره کرد.
عایق کاری لوله های آب
نحوه نصب عایق های الاستومری
برای نصب این عایق ها ابتدا به وسیله یک کاتر، برشی در طول عایق زده میشود و سپس با یک برس سطح لوله را با چسب مخصوص به عایق میپوشانند. حالا باید عایق را دورتا دور لوله چسبانیده و به وسیله چسب الاستومری درز عایق را گرفت. در پایان نیز با نصب نوار درزگیر مخصوص عایق را کاملا درزگیری میکنند.
عایق الاستومری لوله ای چه مزایایی دارند؟
عایق های الاستومری مزایای زیادی دارند که از مهمترین آنها میتوان به نصب آسان، صرفه جویی در مصرف و هزینه انرژی، ضریب انتقال حرارتی پایین نسبت به دیگر عایق ها، وزن کم، انعطاف پذیری بالا، نظافت و نگهداری آسان اشاره کرد. این عایق ها همچنین مقاومت بالایی در برابر نفوذ نم و رطوبت، بخار، حرارت و آتش، مواد شیمیایی و خوردگی دارند و مانع از رشد قارچ و کپک میشوند. عایق های الاستومری فاقد مواد مضری مانند HCFC, HFC, CFC و الیاف و گرد و غبار بوده و هیچگونه آسیبی به پوست و دستگاه تنفسی انسان وارد نمیکنند.
